W Polsce w dalszym ciągu nie ma odpowiednich przepisów regulujących kompleksowo obszar genetyki, w tym przeprowadzania testów. Tymczasem biomedycyna gwałtownie się rozwija. Obserwowany jest wzrost zainteresowania badaniami genetycznymi, służącymi m.in. rozpoznaniu i zapobieganiu skomplikowanym schorzeniom. W Polsce rocznie przeprowadza się tysiące testów genetycznych z udziałem ludzi – wykonywane są one zarówno w ramach badań klinicznych, jak i eksperymentów medycznych. Czy uda się wyjść z panującego w naszym kraju chaosu związanego z badaniami DNA?
Genetyczne zamieszanie
Wiele europejskich państw wprowadziło już takie przepisy. Jednymi z pierwszych krajów były Wielka Brytania, Francja i Austria – uregulowanie obszaru badań genetycznych nastąpiło tam już w latach 90. ubiegłego wieku. W dalszej kolejności zrobiły to m.in. Szwajcaria, Hiszpania, Portugalia, Szwecja czy nasi sąsiedzi Niemcy, Litwa i Czechy. W Polsce ustawy brakuje, mimo istniejących przepisów międzynarodowych, potrzeby rynku, a także licznych interwencji w tej sprawie środowiska nauki oraz Rzecznika Praw Obywatelskich.
dr Joanna Uchańska, Partner w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy
Projekt ustawy jest już w Sejmie
W ubiegłej kadencji Parlamentu, Ministerstwo Zdrowia wielokrotnie informowało, że są prowadzone prace związane z projektem ustawy o badaniach genetycznych oraz biobankowaniu, a nawet, że projekt jest gotowy. Proces legislacyjny miał wejść w etap konsultacji społecznych jeszcze w 2018 roku. Niestety tak się nie stało do końca kadencji, mimo dużego zainteresowania zarówno przedsiębiorców, jak i naukowców
dr Joanna Uchańska, Partner w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy
W dobie ciągłego rozwoju rynku badań genetycznych niezwykle istotna staje się kwestia ich regulacji. Odpowiednie przepisy prawa, związane chociażby z kontrolą i nadzorem na rynku, zwiększą bezpieczeństwo testów DNA. Warto wskazać, że badania genetyczne mogą być dla wielu firm trampoliną do zdobycia zaufania nieświadomych zagrożenia pacjentów. Planowana ustawa ma wyznaczyć nowe standardy w obszarze usług związanych z genetyką. Co jednak szalenie ważne, zasady powinny być także dostosowane do realiów, zapotrzebowania nauki i podmiotów prowadzących prace badawcze i rozwojowe, a w końcu tych wszystkich, którzy działają uczciwie i rzetelnie, wykonując testy genetyczne różnych kategorii
dr Joanna Uchańska, Partner w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy
